Od 1 stycznia 2013 r. obowiązują przepisy dot. tzw. korekty kosztów w przepisach podatków dochodowych. Konieczność korekty kosztów podatkowych występuje w sytuacji, gdy dochodzi do nieterminowego regulowania zobowiązań.
(szerzej na ten temat pisaliśmy w pozycji "Zmiany w podatkach od 1 stycznia 2013 roku").

 Od początku obowiązywania powyższych przepisów pojawił się szereg wątpliwości co do ich praktycznego zastosowania.
Jednym z nich jest konieczność/brak konieczności korekty kosztów w przypadku sprzedaży na raty: np. popularny przypadek zakupu telefonów wraz z abonamentami telefonicznymi (nie dotyczy to sytuacji, gdy sprzedawca udzielił tzw. kredytu kupieckiego lub zewnętrzny podmiot udzielił kredytu).
Organy podatkowe konsekwentnie i niezmiennie stoją na stanowisku, że w takim przypadku istnieje również konieczność dokonywania korekty w związku z brakiem całkowitej zapłaty, twierdząc m.in. że : „(…) obowiązek korekty kosztów podatkowych nie może być uzależniony od okoliczności takiej jak sposób zapłaty. Podstawą do takiej korekty jest fakt nieterminowego regulowania kwot wynikających z faktury, umowy lub innego dokumentu, bez względu na to, czy zakupu dokonano w formie ratalnej". (ITPB3/423-136d/13/PS).
Przykładowo:
Przedsiębiorca zakupił maszynę o wartości 100 000 zł (otrzymał fakturę na całą kwotę) z płatnością rozłożoną na 50 rat po 2000 zł i jednorazowo rozliczył ją w kosztach. Raty są regulowane terminowo.
Zdaniem organów podatkowych i w tym przypadku znajdą zastosowanie przepisy o zatorach płatniczych i przedsiębiorcą będzie zobowiązany do korekty kosztów, w przypadku gdy faktura w całości nie zostanie zapłacona najpóźniej w terminie 90 dni od zaliczenia jej do kosztów uzyskania przychodów (należy pozostawić w kosztach tylko tę część , jaka została

faktycznie opłacona, a o pozostałą pomniejszyć koszty bieżącego okresu. Następnie w momencie spłaty kolejnej raty powinno nastąpić zwiększenie kosztów uzyskania przychodów o wartość opłaconej raty).

Taki sposób interpretacjii przepisów budzi uzasadnione wątpliwości. Nie można poprzestać jedynie na literalnej wykładni przepisów prawa podatkowego, która nie uwzględnia celu wprowadzonej regulacji.
Przepisy dot. korekty kosztów miały 
na celu usprawnienie funkcjonowania obrotu gospodarczego poprzez zapobieganie powstawania zatorów płatniczych w stosunkach między przedsiębiorcami. Korekta kosztów miała być swoistego rodzaju sankcją, dla przedsiębiorcy który nie reguluje swoich zobowiązań w stosunku do kontrahentów (pomijając problem, na ile prawo podatkowe powinno służyć zwalczaniu powstawaniu opóźnien w płatnościach między przedsiębiorcami).
Nie sposób uznać, że w przypadku, gdy strony danej umowy zgodnie ustaliły terminy płatności poszczególnych rat i są one dotrzymywane, powstają jakiekolwiek zatory płatnicze i zwłoka w wykonaniu zobowiązania.
Dlatego wydaję się, że prawidłowa interpretacja przepisów powinna doprowadzić do konkluzji, że tylko w przypadku zwłoki w zapłacie poszczególnych rat zaistnieje konieczność dokonywania korekty kosztów uzyskania przychodów.

Tym bardziej należy podzielić i w pełni zaakceptować wyrok WSA w Warszawie (III SA/Wa 2328/13), w którym Sąd uznał, że (…) Konieczność korekty kosztów podatkowych występuje w sytuacji, gdy dochodzi do nieterminowego regulowania zobowiązań. Umowne rozłożenie płatności 
w czasie poprzez system ratalny taką sytuacją nie jest, gdyż w takim przypadku nie powstaje zator płatniczy bądź nieterminowa płatność (…).

Należy mieć nadzieje  że ten wyrok zapoczątkuje i utrwali linie interpretacyjną przepisu w sposób zaprezentowany powyżej oraz wyelimuje krzywdzącą dla przedsiębiorców praktykę organów podatkowych.

Z uwagi jednak na fakt, że wyrok zapadł w indywidualnej sprawie oraz, że do tej pory organy podatkowe nie akceptowały przedstawionej powyżej wykładni przepisów, przed podjęciem wyboru co do sposobu postępowania należy dokładnie przeanalizować wszelkie korzyści, ale również ryzyka związane ze sposobem postępowania oraz liczyć się z możliwością sporu z organem podatkowym.

Aleksander Piotr Szymczak

 * Artykuł archiwalny - Przepisy dotyczące tzw. korekty kosztów zostały uchylone i nie obowiązują od 1 stycznia 2016 roku

Niniejsze informacje nie stanowią porady prawnej, ani podatkowej.
Biuro nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych na stronie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Biura